Auteur: Vivianne

Een droom die uitkomt; biologisch vlees van eigen erf! En mijn oudste zoon Hugo had geen idee hoeveel het voor mij betekende toen hij vandaag zij: “mama jij bent een boerin”. Ik ben een dierenarts én hobby boerin die vindt dat dierenwelzijn het allerbelangrijkste moet zijn bij het houden van dieren. Maar; het leven is hoe dan ook eindig. Een lang gelukkig leven, of een kort gelukkig leven, dat maakt me voor mijn dieren dan weer niet uit. Dus zo lang er oog is voor balans (lees; eet niet elke dag vlees), eet ik het liefst dieren die ik zelf heb grootgebracht.

Geboorte
Nu moet ik hier direct ook credits aan mijn lieve buurman Mart geven, hij is de held van de kraamstal. In zijn achterhuis worden in maart en april de lammetjes geboren. Ik help verlossen als het nodig is en samen met de kinderen komen we vooral vaak kijken bij de schapen en hun lammetjes.

We hebben ons een paar maanden binnen verschanst. Een heel klein beetje om bij te komen, maar vooral om het woonhuis verder af te werken. Want op het moment van verhuizen trokken we in een bouwput, zoals je op dit filmpje kan zien. Wie had eind van de winter kunnen vermoeden dat we nu met heel Nederland huisarrest hebben? We realiseren ons in deze dagen eens te meer wat een uitzonderlijk geluk we hebben met Hof Boer met Lust. Op eigen erf is nog genoeg te doen, dus hier slaat de verveling nog lang niet toe.

Half december werd dan toch eindelijk de gedroomde keuken geplaatst! Of nou ja… een deel ervan. Op de dag van plaatsing werd ons doodleuk mede gedeeld dat 1/3 uberhaupt nog niet in productie was genomen, ze wilden voor de zekerheid eerst nog een keertje inmeten. Say what? Ja u hoort het goed, geen heads up, geen excuses, u kunt voorlopig gewoon genoegen nemen met een deel van uw keuken. Wilt u hem wel vast volledig afbetalen?

Tip: Controleer of de keuken, en bijbehorende apparatuur, uiteindelijk is geleverd zoals afesproken.

Boer met bouwlust

Nee natuurlijk niet! Eerst zien, dan geloven. Zéker met de ervaring die we tot nu toe met Tinello hebben. Want dat de kookplaat defect uit de doos kwam, daar kan niemand wat aan doen. Maar alles is ontworpen rondom het wegwerken van de ingang naar de kelder en juist daar klopte niets van. De hele kelderdeur (ziet eruit als een hoge keukenkast) werd niet geleverd. Daarmee kon je aan twee kanten van de muur in het keldergat donderen. De deur werd tijdelijk afgedicht met een multiplex plaat, maar dat heeft wel de scharnieren gesloopt. En we hebben 3 maanden met een gat in de woonkamer gezeten, daar zelf maar platen over heen gelegd om de koude wind uit de kelder zo goed mogelijk tegen te houden én te voorkomen dat kleine kindertjes zouden verdwijnen.

Tip: vraag vóór je de offerte van je keuken tekent goed na of plaatsing én installatie zijn inbegrepen.

Boer met bouwlust

Los van het fiasco rond de kelder ingang, waren er meer zaken loos. Dat een open meubel 3 legplanken heeft in plaats van de afgesproken twee, dat is opmerkelijk (en irritant, want bedoeld om kookboeken op een rij te zetten en die kunnen nu niet rechtop staan). Net als de steunpilaren 10cm dik zouden moeten zijn, maar ze waren slechts 5cm. Dat betekent dat het asymmetrisch is met de constructieve steunpilaren die de aannemer vast inbouwde (die kan immers wel een tekening opvolgen). En dan heb je nog het verschil tussen monteren en installeren. Het plaatsen van de keuken is dus iets anders dan hem aansluiten. Daar zat in ons geval 3 dagen tussen. Tergend! Je kan je halve keuken voelen, aanraken, inrichten… maar niet gebruiken. En omdat de mannen die hem kwamen plaatsen ook gewoon om 17u naar huis wilden, hebben ze voor het gemak maar een afvoerpijp afgezaagd die ze wat in de weg zat. Daar zat de installateur 3 dagen later mooi mee te kijken. Die is uren bezig geweest om, liggend in het gootsteenkastje, de voorzetwanden weer open te maken en tot in de diepte alles weer netjes aan te leggen. Hulde voor het geduld en de rug van die man.

Het kostte zoals je begrijpt dus nogal wat moeite om een deel van de keuken up and running te krijgen, maar met de Kerst konden wij thuis koken! En het voorproefje van onze droomkeuken maakt het wachten het meer dan waard.

Op aanraden van de binnenhuisarchitect Kika van der Scheer hebben we geïnvesteerd in goede verf. Door bij één merk te blijven en je te verdiepen in passende kleurenschema’s, is de kans minder groot dat het een mislukt geheel wordt was haar tip. Samen met vriendin Eef, met stukken meer oog voor stijl dan ik, hebben we helemaal in het begin al eens een ochtend met kleurstalen door het huis gelopen om verfkeuzes te maken. Hoe valt het licht in welke ruimtes? Wil je donker accentueren of juist niet? Kiezen we voor één kleur op alle kozijnen? Willen we wel kleur? Uiteindelijk is de keuze gevallen op, lichtgroene, donkergroene, lichtgrijze en bijna witte verf van Farrow and Ball. Duurzaam geproduceerd, snel dekkend, hout en muurverf sluiten perfect op elkaar aan en de muurverf is mat, maar toch afwasbaar. Dat laatste is echt ideaal met vieze kinderhandjes en neuzen. Het was even schrikken met afrekenen, maar ik heb nog geen moment spijt gehad. Het zelf schilderen was daarentegen op het laatst echt doorbijten. Het houten balkenplafond was één grote lappendeken én gatenkaas. Overal kapotte balken, gaten, dikke spijkers, oneindige rijen nietjes, scheuren en splinters. Het schilderklaar krijgen was al een hele klus, maar die balken zijn in twee lagen grondverf én twee lagen lak gegaan. Dat levert gespierde schouders op en een eindeloze stroom gevloek. “Maar het wordt zó mooi!” heeft ons op de been gehouden en we zijn super blij met het resultaat.

• 

• 

Om kosten te drukken hebben we veel van de afwerking binnen en buitenshuis zelf opgepakt. Als je maar genoeg meters maakt met een kitspuit, worden je voegen vanzelf strak zonder tape nodig te hebben ben ik inmiddels achter. Ik begon braaf in de minst belangrijke ruimtes met keurig afplakken, bijvoorbeeld de plinten, maar eind van de dag kon het een stuk strakker uit de losse pols.

Inmiddels is de begane grond bijna volledig afgewerkt. De eerste verdieping komt pas verder aan de beurt als het erf zomerklaar is. Voorlopig kunnen we wel leven met deuren en plinten in enkel de grondverf. Net als stiekem heel veel andere Nederlanders.

Tip: je kan veel kosten besparen door afwerking als schuren, kitten en schilderen zelf te doen. Investeer dan wel in goede materialen en zeker in goede verf.

Boer met Bouwlust

Intussen is het in de wintermaanden permanent herfst geweest. Dat betekent met een niet verharde oprit een onophoudelijke stroom modder het huis in, tot in de badkamer en de bedden aan toe. Niet tegenop te dweilen. Daarom is al snel besloten om het opknappen van de oprit naar de top van het prioriteitenlijstje te schuiven. Dat werd ook meteen schuiven met budgetten, want zo tegen het eind van de verbouwing is de bodem van de spaarrekening in zicht.

• 

• 

En dan die oprit. Het zou een klusje van een week worden. Erf een beetje vlak trekken, wat borders aanleggen en grind storten. Het werd uiteindelijk twee en een halve week ploeteren in storm Dennis, Ciara en al die andere die tegelijk de kop op staken. O-ve-ral lag ondergronds puin verstopt, bleken er nog extra mestputten onder de straat te liggen en was de oorspronkelijke riolering een onlogische wirwar. Loonwerkbedrijf Verburg heeft met veel doorzettingsvermogen en een soort archeologische precisie alles bloot gegraven en nu voor eens en voor altijd de leidingen wél netjes aangelegd. Her en der drainage en putten aangelegd, erfverharding waar het een rommeltje was en als finishing touch een lading maagdelijk grint op de oprit gestort. Ik wist niet dat een mens zo blij kan worden van een kieper steentjes. Wat een ander gezicht! Weg modder! En hoewel het pas februari was toen de borders klaar waren, er stond binnen no time een lading planten in om te wachten tot het lente wordt. Inmiddels lopen de eerste planten echt uit en alleen al de belofte van een groene, bloeiende zoom rond het huis maakt intens gelukkig!

• 

• 

Tip: denk bij het inrichten van je erf goed na over drainage, riolering, putten en beregening. Graaf desnoods een paar mantelbuizen in de grond, kun je later gemakkelijker leidingen leggen als dat nodig blijkt.

Boer met Bouwlust

• 

• 

• 

• 

• 

Bovendien bleek in de allerlaatste weken van de verbouwing dat de constructie van het dak veel slechter was dan gedacht. De solide, dikke, houten draagbalken bleken van binnen uitgehold en vermolmd te zijn. Muurankers laten los en de stabiliteit van het dak en de buitenmuren komen daarmee in het geding. De constructeur kwam weer even een kijkje nemen en haar oordeel was luid en duidelijk: nu actie ondernemen. De bouwkundige keuring via Vereniging Eigen Huis had dit euvel helaas per ongeluk gemist, maar die doen nu alsof hun neus bloedt. De offerte is ondertussen maar wel vast aangevraagd bij aannemer Meijer, dus duimen jullie mee?

Op 3 december leverden we ons oude huis aan de nieuwe bewoners. Daarmee namen we na precies 5 jaar afscheid van Vleuten en alle lieve buren daar. Een dag vol gemengde gevoelens. Enerzijds enthousiast en vol verwachting over onze droomboerderij, maar anderzijds ook een beetje melancholisch terugdenkend aan het fijne buurtje en overzichtelijke huisje. Maar we hadden vooral haast, want het leven in Woerden gaat nu toch echt beginnen en we konden niet wachten!

De afgelopen weken is vooral veel tijd gaan zitten in de grove afwerking om de boerderij bewoonbaar te maken. Door het gesteggel over het beton duurde het even voor er een nieuw plan lag voor de vloer op de kelder. Het beton is uiteindelijk keurig weg gesloopt door vd Zwet Betonwerken. De jongens van Meijer hebben vervolgens de vloer superstrak opnieuw gelegd. We keken het beton bijna droog, want daarna pas konden de tegelzetter en stukadoor hun laatste werkzaamheden afronden. Want inmiddels weten we, de vloer is letterlijk de basis van de rest van het huis. Alles is van elkaar afhankelijk en je hebt te maken met (lange) droogtijden tussendoor. Om en om zijn aannemer, elektricien, stukadoor, tegelzetter en installateur aan het werk op dezelfde vierkante meters.

Tip: veel werkzaamheden vragen om een goed geoliede machine van aannemer en onderaannemers zoals elektricien, stukadoor en installateur. Laat je aannemer met zijn eigen mensen werken, dan zijn de lijnen kort en is een dagje meer of minder werk zo geregeld.

Boer met Bouwlust

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Ook is het in de kasten onder de trap en in het trapgat zelf wel erg donker zonder licht. De elektricien moet dus precies op het goede moment draden trekken en lichtpunten boren. Wel even wachten tot de installateur in één van die kasten de technische ruimte keurig heeft ingericht, voor onder meer de vloerverwarming. Pas als alles strak is afgetimmerd kan de stukadoor de boel glad smeren, en die heeft lang niet altijd tijd, dus doorwerken om daar rekening mee te houden. En daarna worden dan weer de deuren afgehangen en de sloten ingefreesd. Pas als alles droog is kunnen naden worden afgekit, muren voorgestreken en gaan de kleurtjes op de muren en de deuren.

Tip: Denk vooruit, wat komt er later in een bepaalde ruimte te staan of hoe wordt er (jaren) later verder gebouwd? Dat bepaalt nu alvast hoogte van kozijnen, plaatsing van afvoerbuizen, plinten en stopcontacten etc.

Boer met Bouwlust

• 

• 

• 

Al met al is het in de eindfase steeds goed overleggen, vooruitkijken, plannen en komt het vakmanschap van de betrokken partijen goed uit de verf. Héérlijk als de douche wordt geplaatst en de glasplaat éxact op de voeg tussen twee tegels uitkomt. Want daar is vooraf over nagedacht. Of dat een deur precies in het maatkozijn past én niet vanzelf openzwaait, ondanks dat de boerderij zo krom is als een hoepel.

Op het allerlaatst werd het toch nog spannend of we een enigszins normaal bewoonbaar huis zouden betrekken. Twee weken voor de geplande verhuisdatum schrok de tegelzetter nogal van het korte tijdsbestek; “je weet dat de vloerverwarming pas over 6 weken aan mag?”. Had iets te maken met lijmlagen, te snel drogen en mogelijk barsten of scheuren. Ook stond het afmonteren van de badkamers al even gepland, maar de stukadoor had nog behoorlijk wat andere klussen in huis voor de badkamers gestuukt konden worden. Pas daarna had het zin om een WC pot op te hangen bijvoorbeeld, maar oops, die stonden wat langer in backorder dan gedacht.

Tip: check regelmatig de planning van de aannemer, sluit dat nog aan bij je eigen plannen om bijvoorbeeld te schilderen?

Boer met Bouwlust

Maar dan de keuken. Keukenboer Tinello maakte het helemaal bont. Twee weken voor de geplande plaatsing (half november) belden we zelf eens om te horen wanneer ze de keuken precies zouden komen plaatsen. En dat bleek zo’n 4 weken later dan we hadden afgesproken. Verschillende verhalen en smoesjes volgden; de man van de planning was er een weekje niet geweest (waarom dan meteen 4 weken vertraging?), er was te laat ingemeten (nooit eerder van Tinello gehoord dat de inmeet datum blijkbaar te laat was), de keuken moest nog op kleur gebracht (dat is toch het normale productie proces?) en zo verder. Shit happens, maar als je een ferrari onder de keukens laat plaatsen verwacht je toch een goede service en minder ongelukkige foutjes. Ons incasseringsvermogen wat de keuken betreft was eerder ook al op de proef gesteld, er de maanden hiervoor ook telkens iets mis. Twee definitieve technische tekeningen, twee weken na elkaar, met wél verschillen in afmetingen. Dat is niet handig als de arme aannemer net keurig wandjes heeft geplaatst en raamgaten in de muur heeft gezaagd. Ook stonden de warm water leidingen niet vermeld, maar de installateur heeft gelukkig zelf hersens. Een maatwerk onzichtbaar (weg te stuken) kozijn veel te laat geleverd, vergeten BTW te noemen bij het maken van een prijsje en stomme details als deurklinken vergeten op te nemen in de offerte. Allemaal heel erg first world luxe problemen, maar daarmee niet minder irritant in een verbouwing waarbij alles afhankelijk is van professioneel maatwerk.

Tip: Maak zeer concrete afspraken met leveranciers van badkamer en keuken, wanneer wordt wat precies geleverd en wie installeert het?

Boer met Bouwlust

Uiteindelijk trokken we in een ongeschilderd huis zonder keuken, maar wel met werkende toiletten, met zelfs op twee plekken stromend water (fonteintje in de badkamer beneden en in het bad boven), brandend licht in veel kamers, een vloerverwarming in de laagste stand die toch voor een lekker warm huis zorgde. Tinello kwam fijn tegemoet door bij te dragen aan de maaltijdenbezorgservice van (h)eerlijk eten uit Nieuwerbrug, dus die keuken misten we amper. Superdeluxe om even niet zelf te hoeven koken en maar af en toe buiten te hoeven afwassen. Het is dus meer dan glamping met zelfs een werkende wasmachine en onze eigen lekkere bedjes. Komende tijd komt dan eindelijk de langverwachte keuken. We zijn super excited dat het middelpunt van het huis, waar alles omheen is ontworpen, wordt geplaatst. Dat wordt een zalig kerstfeest!

Zelden hebben we zo intensief geleefd als nu. Alle dagen staan van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat in het teken van een strakke planning; waar zijn de kids? Wie van ons is er wanneer precies op de boerderij? Welke trits werklui verwachten we vandaag, hoe laat? Shit, brood en melk alweer op, wie doet boodschappen? Hoe laat ben je klaar met werken? Het is de hele dag passen en meten om de renovatie zo soepel mogelijk te laten verlopen.

Nu we in de opbouwfase zitten is er dagelijks overleg nodig omdat veel ‘in het werk’ wordt bepaald en beslist. Heel veel werkzaamheden en afmetingen waren vooraf niet te voorspellen. Met zo’n oud besje als huis, is alles scheef. De vloeren, muren, kozijnen, deuren; alles is maatwerk en moet van A tot Z worden opgemeten en nieuw in elkaar gepuzzeld. Je komt op de gekste plekken beton, stenen, riolering of leidingen tegen. In de keuken dook zelfs het grondplan van een héél oud huis uit het verleden op.

Nadat het grove slopen en graven was gebeurd, hebben we nog twee weken opgeruimd, geharkt, gladgestreken en afgesmeerd. Tussen de voorgevel en de achtergevel zit een verloop van 80 centimeter, waarbij de gehele boerderij naar achteren is gezakt. Ik zou d’r ook lui van achterover gaan hangen als ik al zo lang stond denken we dan maar. Met een kruislijnlaser hebben we alle ruimtes uitgemeten en al snel kwamen we tot de conclusie dat één horizontale vloer in de hele boerderij geen gezicht wordt. Stoot je achterin het huis je kop aan het plafond.

Tip: Goed gereedschap maakt je klus makkelijker en vaak beter. Naast de reciprozaag was de kruislijnlaser een aanwinst waar we vooraf nog nooit van hadden gehoord

Boer met Bouwlust

Om de boel gereed te maken voor het vol blubberen met schelpjes en cement, moesten alle muren netjes ‘muis en mier dicht’ worden afgesmeerd. Frank heeft nu een enorme spierbal rechts, van al dat cementheffen. Bovendien betekent het ook dat er continu partijen bouwmateriaal worden geleverd. Weer eens wat anders dan je Zalando pakket. “Wat komt u brengen? 54 stuks betongaas? Ehm… laten we samen even een geschikte plek zoeken om het neer te leggen. U kunt daar niet rijden/niet zo ver rijken/niet onderdoor zegt u? Legt u het dan maar in de achtertuin”.

Ook moest er nog ‘even’ het één en ander wat onvoorzien was worden hersteld. Zo was het dak van het boenhok zo verschrikkelijk verrot, dat vervangen de enige optie bleek. Gelukkig kon het snel nieuw worden gemaakt door de handige jongens van de Harm Meijer, dan zou de nieuwe vloer ten minste niet nat regenen.

• 

• 

• 

• 

Daarnaast moesten uiteraard de poertjes van de draagbalken van de deel weer een fatsoenlijke dragende voet krijgen. Op maat gemaakte vierkante meters beton, wat ónder de nieuwe vloer moest komen. Timing was of the essence.

Tip: Doe je zelf de bouwbegeleiding? Zorg ervoor dat je team in sync is met elkaar, zeker als meerdere (voor elkaar onbekende) partijen moeten samenwerken.

Boer met Bouwlust

• 

• 

• 

• 

Ook hierin bleef de timing steeds strak. Je weet op een gegeven moment wanneer de schelpen en het beton worden gestort, maar het voorbereidend werk (lees: constructieve zaken en installatiewerk) moesten wél op tijd af zijn. De installateur heeft in recordtempo alle leidingen gelegd, zodat straks op precies de goede plek aansluitingen voor keuken, toilet en douche, afvoerputten etc. uit de vloer steken. Hersenkraker voor ons, wáár wil je exact je leidingen hebben?

Tip: denk vooruit waar het kan. Twijfel je of je later ergens een afvoerputje wil? Leg de basis er voor aan, je kan altijd besluiten de aansluiting niet te gebruiken, later alsnog aanleggen is veel meer werk.

Boer met Bouwlust

• 

• 

• 

De nieuwe vloer die wordt gestort wordt in totaal 40 centimeter dik. Dat betekent allereerst 25 centimeter schelp om te isoleren. Elke 10cm schelpen heeft een isolatiewaarde van R:1, voldoende om comfortabel te isoleren. Bovendien kunnen schelpen goed tegen vocht en werken ze schimmel en ongedierte werend. Handig met al dat water onder en rond het huis! Het bedrijf Isoschelp is in twee porties 56kuub schelpen komen brengen. Vanuit een gigantische tankwagen worden via grote slangen de schelpen in de ruimte geblazen. Met een laser wordt gecontroleerd dat de schelpenlaag precies dik genoeg wordt én alles horizontaal blijft.

• 

• 

• 

• 

Dat maakt ook het betonstorten later, dus ook het moment waarop je kunt lopen op het beton, en dus alle werkzaamheden die verder alweer gepland stonden. Uiteindelijk bleken de betonmannen razendsnel onder leiding van Piet van der Zwet. In anderhalve dag waren de staalnetten gelegd en ruim 300 vierkante meter beton gestort. Met een gladde cementvloer erin is het inmiddels al een stuk beter voor te stellen hoe het straks gaat worden.

Tip: Schelpen zijn een duurzaam alternatief ter isolatie van de vloer van je woning

Boer met Bouwlust

• 

• 

• 

• 

• 

Niet alleen in de boerderij schiet het aardig op, ook de buitenboel wordt razendsnel aangepakt. De ene na de andere schilderklus komt voorbij. Het zelf vervangen van kozijndelen leert men gaandeweg, dat soort werk. Het onkruid in de tuin en in het land wordt met grof geschut bestreden en er worden al mooie plannen gemaakt voor de nieuwe aanplant. We zijn weer klaar voor een volgend hoofdstuk; constructie verbeteren, keuken inmeten en de eerste voorzetwanden plaatsen. Daarover later meer.

• 

• 

• 

• 

Na ruim een maand vooral slopen, is nu de tijd voor renovatie en wederopbouw gekomen. De laatste twee weken is tot in detail alles klaargemaakt zodat 28 augustus de isolatie van de vloer gestort kan worden. Dat betekende alle losse stenen verwijderen, de vloeren zo vlak mogelijk maken en op precies de goede diepte afgegraven. Alle oneffenheden in de muur zijn afgesmeerd met zandcement zodat het ‘mier en muis dicht’ zou worden. Zo kan er geen ongedierte in de schelpenlaag kruipen. Schelpen? Jazeker! Lekker duurzaam natuurproduct en uitstekend alternatief voor bijvoorbeeld schuimbeton. We storten een laag van zo’n 25 centimeter als eerste laag van een goed geisoleerde vloer. Voordeel van schelpjes is bijvoorbeeld dat het goed tegen optrekkend vocht kan, niet ondenkbaar in Nederland aan de Oude Rijn.

Op de gladgeharkte bodem is door de installateur een netwerk van nieuwe leidingen en kabels getrokken. Zo loopt dat straks mooi in de diepte, ver weg van de vloerverwarming. De aannemer heeft constructief een aantal belangrijke aanpassingen gedaan. Zo stonden de dragende delen van de deel (oude koeienstal) op bijna niets meer dan een paar losse bakstenen. Dit is vervangen door een degelijke betonnen voet en metselwerk.

Om een beetje beeld te krijgen van de situatie tot nu toe hebben we twee filmpjes voor je, eentje vóór en eentje na start van de renovatie.

Drie weken precies hebben we nu de sleutel, maar het voelt alsof we al maanden op de boerderij rondlopen. Met dank aan tientallen lieve vrienden en familie gebeurt er elke dag zó enorm veel, dat een paar uur beuken al een verschil van dag en nacht kan maken. Slopen is een kunst en vraagt soms domme kracht en eindeloos scheppen, maar vaker nog moeten de hersens kraken om de constructie niet in gevaar te brengen en het precieze peil van de vloer te bewaken.

Klussen met 40 graden

De eerste dagen na de sleutel heeft Nederland gezucht en gesteund onder een bloedhete hittegolf. Het waren onze laatste dagen vakantie en die stonden in het teken van slopen, 40 graden of niet. Om het onszelf en alle klusvrienden makkelijk te maken is als allereerste een ‘nieuwe’ woonkeuken gerealiseerd in de schuur. Waar ooit het tanklokaal zat, ging nu de hogedrukspuit erdoor om alle spinnen en modder weg te spoelen. Zo droog met het warme weer, ideaal. In ruil voor het stof werd het oude keukenblok uit de boerderij teruggeplaatst. Zo heerlijk retro en mintgroen dat het mooi van lelijkheid is, en we scheefhangende deurtjes voor lief nemen. Ineens besef je wat een luxe het is om normaal te beschikken over een volledig functionerende keuken met warm water en schone kastjes. Met wat inventiviteit is in no time een prima woonkeuken ontstaan; warm water met een boiler en de oude keukenkraan, paar stopcontacten boven het aanrecht voor waterkoker en inductieplaat, campinggasstel, een losse koelkast en in de vloer een afvoerputje wat er toch al zat. De tuintafel met een stuk of 10 stoelen past er prima naast, en met dat warme weer wordt de hele dag buiten gegeten, koffie gedronken en geproost.

Tip: zorg als eerste voor een plek waar je altijd rustig kunt eten en slapen, dus een tijdelijke keuken met stromend water en stopcontacten, en een droge schone slaapplaats. Ook voor als het regent.

Boer met Bouwlust

• 

• 

• 

• 

Op de eerste dag meteen kennis gemaakt met de gehaaide kippen van de oude bewoner; op tafel, in de fruitschaal, op het aanrecht; niets was veilig voor de kippen. Ze zijn onder tafel wel net zo effectief als een hond, en ze hadden rap door dat onder de kinderstoel van Simon de lekkerste hapjes te halen zijn.

• 

• 

• 

Klussen inventariseren

Om te inventariseren hoe makkelijk bijvoorbeeld de houten vloer eruit getrokken kon worden hebben we overal in de boerderij kleine beginnetjes gemaakt. Zo konden we zien wat nog nodig zou zijn om in het weekend met veel mensen tegelijk grote stappen te maken. Zo had ik nog nooit gehoord van een reciprozaag, maar het is ondertussen een beste vriend. Zaagt dikke parketplanken, gietijzer, waterleidingen, schroeven, zegt u het maar.

Tip: loop voorafgaand aan het klussen het hele pand en terrein door, en sloop kleine beetjes weg. Gaat het makkelijk of moeilijk? Is er meer materiaal of apparatuur nodig? Zo kun je tijdig inkopen doen, beter inschatten hoeveel tijd een aparte klus kost, en wie je dit gaat laten oplossen.

Boer met Bouwlust

Frank had vooraf al groot materieel gehuurd bij Huur en Stuur, zo hebben we al twee weken een minigraver staan met sloophamer en twee maten lepels om te graven. Samen met een industriële dompelpomp, twee transportbanden om puin naar buiten te krijgen en een aanhangwagen die kan kiepen (naar achter en zijwaarts!) de fijne hulpjes om snel puin te kunnen ruimen. Vooraf hebben we locaties bepaald van schoon puin, bruikbare bouwmaterialen, brandhout, sloophout, schoon zand, ijzer, koperdraad en grof afval. Ideaal om zaken te kunnen recyclen op eigen erf, of effectief te kunnen afvoeren naar de stort.

Tip: goed materieel en werktuigen maken de klus makkelijker, oriënteer en investeer. Denk aan minigravers, transportbanden, pneumatische sloophamers en een reciprozaag. Het levert tijdswinst op en je sloopt niet tegelijkertijd je lijf.

Boer met Bouwlust

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Tip: bedenk vooraf waar je al het sloopafval gaat laten op je erf. Sorteer zo veel mogelijk en maak ook onderscheid tussen bruikbare materialen en echt afval.

Boer met Bouwlust

Vele handen, zwaar werk

Er is de afgelopen drie weken elke dag keihard gewerkt, vaak met veel, heel veel lieve vrienden en familie die zijn komen helpen. Dankzij de vele handjes waren de grote sloopklussen enigszins te behapstukken. Er moest over de gehele boerderij zo’n 180 vierkante meter, deels zwaar bewapend blauw beton, uitgebikt. Met de hand kon dit op transportbandjes worden gelegd naar buiten, de aanhangwagen in. Treintjes van mensen hebben de stenen op de bandjes gedragen en bovenop de aanhanger stond continu iemand beton en stenen aan de kant te scheppen.

In de deel waren twee mestputten van de oude grup aanwezig, maar steeds met een laag water erin. We moesten eerst bepalen waar dat water vandaan kwam, waren de putten lek? Of stroomde het terug vanuit het grote mestreservoir buiten? Daarvoor zijn de roosters er eerst uit gehaald en vervolgens is de put schoongespoten met de hogedrukspuit. Om alle laatste restjes vuiligheid weg te spoelen is met een industriële dompelpomp de put vol water gespoten om alles te laten wegspoelen. Één kant van de deel was te ver weg, dus hiervoor heeft Frank een aquaduct geknutseld. Met de bloedhitte een prima stortdouche na hard werken. Nadat de put schoongespoeld was, het laatste schone water weer weggepompt en droog laten worden. Gelukkig waren de putten prima in orde en niet lek. Door de afvoergaten dicht te metselen voorkomen we terugstroom van water onder de toekomstige vloer. De opslagput buiten is wel lek, dat is een probleem voor later.

• 

• 

Daarnaast was de oorspronkelijke houten vloer met zijn draagbalken in alle draagmuren gemetseld. Dat betekende eerst langs de muren al de planken en balken los zagen (de recipro!), om later ook alle korte eindjes voorzichtig uit de muur te kunnen wrikken.

Eens de dekvloeren waren verwijderd kon ‘het peil’ worden bepaald. Op welke hoogte komt de toekomstige vloer in de boerderij te liggen? Tot waar moet het in elke ruimte worden afgegraven om 40cm isolatie en vloer te kunnen leggen? Na het meten met een vernuftig laserapparaat bleek dat het verloop in hoogte tussen de voor- en achtergevel zo’n 80 centimeter was. Één vlakke vloer in de gehele boerderij kon dus niet. Dat zou betekenen dat we aan de voorzijde onder de trapsfundering van de vloer zouden eindigen, of achterin met ons hoofd bijna het plafond zouden raken. Er is daarom gekozen voor 3 verschillende niveau’s in de boerderij, steeds gescheiden door twee kleine treetjes. Dat betekende wel dat in de deel zo’n 50cm diep de dikke, vette klei moest worden afgegraven. Heidens karwei, want op die kleilaag steunen ook de poertjes van de houten draagconstructie.

Tip: een kruislijnlaser helpt om in een ruimte overal exact horizontaal en verticaal peil te kunnen bepalen

Boer met Bouwlust

Met heel veel ingenieus stempelwerk en een lange adem is het gelukt de vloer vlak af te graven. De poertjes bleken met nogal zanderige, dus snel uit elkaar vallende, mortel gemetseld. Er bleef dus weinig van de poertjes over zoals op de foto te zien is. Binnenkort zullen ze worden verstevigd door de aannemer.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

De makeover van de kelder

Met het bepalen van het peil in het voorhuis werd al snel duidelijk dat een deel van het kelderdak (wat hetzelfde is als een deel van de woonkamervloer), moest zakken. Als we er zomaar bovenop de vloer zouden isoleren, dan kan de oorspronkelijke voordeur daarna nooit meer open. Met veel precisie zaagwerk is de gehele strip keldervloer die moest zakken eraf gehaald, het onderliggende muurtje ver genoeg afgebroken, en de vloer weer teruggeplaatst.

De kelderdeur wordt uiteindelijk ook verplaatst, dus de huidige trapkast kon ook worden afgebroken. Hier had de vorige bewoner een voorzetwandje geplaatst, en daarop twee draagbalken laten steunen, omdat hij ze uit de muur had gezaagd. Ook die zijn dus gestempeld gekomen, het voorzetwandje moest toch echt verdwijnen.

• 

• 

Buitenboel

Hoewel binnen de grootste stappen zijn gemaakt, is ook in de tuin en op het erf hard gewerkt om het perceel leefbaarder te maken. Zo is er in de voortuin een hek geplaatst zodat de kleine jongens niet zomaar meer het water in kunnen vallen. Er blijkt bijna óveral puin in de grond te zitten, dus 10 paaltjes plaatsen heeft een lange dag zwoegen gekost, maar het was de moeite waard.

• 

• 

• 

• 

Vanwege datzelfde ellendige puin is ‘even’ een plantje in de grond zetten haast onmogelijk. Een deel van de grond hebben we daarom afgegraven en vervangen door klei uit de deel. Zo kan er in elk geval tegen de kale voorgevel van de grote ligboxenstal straks wat groeien en bloeien.

De voorgevel van het schuurtje waar onze tijdelijke woonkeuken zich bevindt is nogal oud en gammel, en de kozijnen waar grote staldeuren in hangen zijn totaal verrot. Omdat ze nu veel gebruikt worden en we proberen het enigszins veilig te houden op de bouwplaats, zijn de kozijnen vervangen en worden de deuren meteen flink opgeknapt en geschilderd. Het bleek een pittige klus, want de hele gevel is scheef. Bij het terugplaatsen van de deuren bleek dat er een flink stuk scheef geschaafd moest worden voor het weer paste. Perfect is het niet, wel functioneel en een stuk beter.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

In één van de schuren is een stalen H-profiel vervangen. Omdat de tractor van de vorige bewoner er anders niet in paste, is de oude balk deels weggezaagd. Daardoor drukte het dak inmiddels de muren kapot, dus hoog tijd voor wat versteviging. Het metselwerk is daarna weer keurig aangeheeld.

• 

• 

24/7, die datum vergeten we niet snel. De dag dat je de sleutel krijgt van je droomhuis valt in de categorie huwelijk en een baby krijgen; kriebels in je buik, superexcited en niet helemaal weten waar je aan begint.

Op de dag dat in Nederland het warmterecord sneuvelt met 39.2C, gooien wij flink de beuk erin. Na een inventarisatieronde, lekker met water spelen; met de hogedrukspuit het oude tanklokaal schoonspuiten. Hier komt voorlopig onze “keuken” en schaftplaats voor de wat minder zonnige dagen.

Er is een begin gemaakt met de houten vloer eruit trekken. Om erbij te kunnen de verwarming losgekoppeld en de schouw gesloopt. We hadden gehoopt de vloerplanken te kunnen bewaren, maar door de enorme houten spijkers versplinteren ze helaas.

De buitenboel, en dan bedoelen we het groen, staat er treurig of dood bij. Het perfecte welkomstcadeau was dan ook twee perenboompjes en doornloze braam, kunnen die meteen de grond in. Net als de zorgvuldig opgekweekte, en nu maat bonsai door de pot, pompoenen voor in de moestuin. Alleen blijkt de grond ofwel gestort puin te zijn, ofwel brandnetel. “Even een plekje vrijmaken” was dus helaas niet even. We zijn een composthoop rijker, maar de planten staan nog even in hun pot.

Wel hebben we het prachtigste plekje onder de monumentale kastanje bomen om te lunchen en borrelen. De beste plannen gaan we daar nog bedenken.

Het aftellen is echt begonnen – op woensdag 24 juli krijgen we eindelijk de sleutel en kan het grote avontuur beginnen. Voorlopig verhuizen we nog niet, eerst het woonhuis bewoonbaar maken.

In de voorbereiding is al maanden tijd gestoken. Om te beginnen heeft de nicht van Frank, architect Kika van der Scheer ons ongelofelijk geholpen met het maken van een plattegrond van ons toekomstige huis. Na eindeloos inmeten staan de ideeën op een prachtige situatie tekening. Zo worden niet-dragende muren veelal weggesloopt om het donkere binnenste van de boerderij wat meer licht te geven. In enkele draagmuren wordt extra versteviging aangebracht met stalen balken, of een extra (deur)opening gemaakt om het geheel nog wat meer open te breken en toegankelijk te maken. Bovendien is veel aandacht uit gegaan naar het beter (duurzaam) isoleren van muren en vloer. Zo gaat er Isovlas en gipsvezelplaat tegen de muren en wordt de vloer geïsoleerd met 25cm schelpen van Isoschelp.

Denk bij het duurzaam isoleren van je huis ook aan natuurlijke materialen zoals isovlas en gipsvezelplaat voor de muren en schelpen voor onder de vloer.

Tip van Boer met Bouwlust

Om te berekenen of de constructieve aanpassingen wel kunnen, zonder ons huis te verzwakken, hebben we de hulp ingeroepen van constructeur Chantal van Bouwvrouw Advies. Op basis van haar berekeningen en advies konden we samen met de aannemer Harm Meijer een planning maken voor de verbouwing. Ook werd de hulp ingeroepen van betonspecialist Piet van der Zwet om de vloeren af te werken na isolatie.

Alle professionals komen natuurlijk op locatie kijken, willen overleggen met ons of elkaar en soms nog andere externe specialisten. Zo is ons plan met schelpen als isolatie, schijnbaar nogal ambitieus. Onze aannemer en betonspecialist hebben er niet eerder mee gewerkt en zijn dus wat huiverig. Toch willen we het graag, want; schelpen zijn een prachtig natuurproduct wat door zijn grote vochtopname capaciteit het klimaat onder je vloer constant houdt. Via via zijn we bij Jop uitgekomen, een aannemer die wél ervaring heeft met schelpjes. Hij gaat ons en de aannemer binnenkort helpen het geheel keurig onder de grond te krijgen.

Zorg eerst voor een aannemer, deze hebben vaak zelf onderaannemers die ze vertrouwen. Wil je net als wij sommige klussen in eigen beheer doen? Spreek dan duidelijk af wie waar voor verantwoordelijk is, en laat de aannemer ook goed contact onderhouden met de voor hem onbekende bouwprofessionals.

Tip van Boer met Bouwlust

Bouwvergunning
Voor het doen van aanpassingen in de draagconstructie van de boerderij is begin mei een bouwvergunning aangevraagd, maar helaas tot op heden nog geen toezegging. Hoewel er normaal binnen 8 weken een antwoord moet zijn, heeft de gemeente eenmalig uitstel gevraagd van 6 weken. Daarnaast werd achteraf om extra informatie gevraagd door de gemeente, en tijdens die periode staat de periode van 8 weken tijdelijk op pauze. Zo kan het dus gebeuren dat die 8 weken dubbel zo lang duren.

Vraag vergunningen zo snel mogelijk aan en check of je een ontvangstbevestiging krijgt.. De gemeentes zijn verplicht vooraf een termijn te geven waarbinnen je antwoord krijgt, maar die gaat pas in vanaf de ontvangstbevestiging. Bovendien tikt de tijd niet door als de gemeente een wedervraag heeft gesteld én ze mogen eenmalig extra tijd toevoegen (meestal 6 weken).

Tip van Boer met Bouwlust

Twee dierenartsen met een voorliefde voor paarden en groot vee, samen in de mix, dat móest als gezamenlijke droom wel een boerderij opleveren. De zoektocht naar een haalbaar droomplekje in de regio Utrecht begon in 2013. Al snel werd ‘dromen’ zoiets als ‘dream on’, want iedereen zoekt blijkbaar naar een pareltje in het groen. De eisen waren vrij eenvoudig: “iets bewoonbaars met ruim een hectare grond, tussen Utrecht en Gouda”. Het was ofwel on-be-taal-baar, of allang verkocht als we dachten er snel bij te zijn. Het heeft 6 jaar geduurd, maar toen kwam begin 2019 “Hof Boer met Lust” te koop in Woerden. Met alle ervaringen van vorige pogingen in onze rugzak, lukte het om razendsnel de knoop door te hakken en een passend bod uit te brengen. Op 12 februari was het zover; het voorlopig koopcontract werd getekend! Er is flink op geproost, maar al snel schoten we in de praktische stand want er komt heel, heel erg veel huiswerk kijken bij zo’n project.