De beuk erin

Drie weken precies hebben we nu de sleutel, maar het voelt alsof we al maanden op de boerderij rondlopen. Met dank aan tientallen lieve vrienden en familie gebeurt er elke dag zó enorm veel, dat een paar uur beuken al een verschil van dag en nacht kan maken. Slopen is een kunst en vraagt soms domme kracht en eindeloos scheppen, maar vaker nog moeten de hersens kraken om de constructie niet in gevaar te brengen en het precieze peil van de vloer te bewaken.

Klussen met 40 graden

De eerste dagen na de sleutel heeft Nederland gezucht en gesteund onder een bloedhete hittegolf. Het waren onze laatste dagen vakantie en die stonden in het teken van slopen, 40 graden of niet. Om het onszelf en alle klusvrienden makkelijk te maken is als allereerste een ‘nieuwe’ woonkeuken gerealiseerd in de schuur. Waar ooit het tanklokaal zat, ging nu de hogedrukspuit erdoor om alle spinnen en modder weg te spoelen. Zo droog met het warme weer, ideaal. In ruil voor het stof werd het oude keukenblok uit de boerderij teruggeplaatst. Zo heerlijk retro en mintgroen dat het mooi van lelijkheid is, en we scheefhangende deurtjes voor lief nemen. Ineens besef je wat een luxe het is om normaal te beschikken over een volledig functionerende keuken met warm water en schone kastjes. Met wat inventiviteit is in no time een prima woonkeuken ontstaan; warm water met een boiler en de oude keukenkraan, paar stopcontacten boven het aanrecht voor waterkoker en inductieplaat, campinggasstel, een losse koelkast en in de vloer een afvoerputje wat er toch al zat. De tuintafel met een stuk of 10 stoelen past er prima naast, en met dat warme weer wordt de hele dag buiten gegeten, koffie gedronken en geproost.

Tip: zorg als eerste voor een plek waar je altijd rustig kunt eten en slapen, dus een tijdelijke keuken met stromend water en stopcontacten, en een droge schone slaapplaats. Ook voor als het regent.

Boer met Bouwlust

Op de eerste dag meteen kennis gemaakt met de gehaaide kippen van de oude bewoner; op tafel, in de fruitschaal, op het aanrecht; niets was veilig voor de kippen. Ze zijn onder tafel wel net zo effectief als een hond, en ze hadden rap door dat onder de kinderstoel van Simon de lekkerste hapjes te halen zijn.

Klussen inventariseren

Om te inventariseren hoe makkelijk bijvoorbeeld de houten vloer eruit getrokken kon worden hebben we overal in de boerderij kleine beginnetjes gemaakt. Zo konden we zien wat nog nodig zou zijn om in het weekend met veel mensen tegelijk grote stappen te maken. Zo had ik nog nooit gehoord van een reciprozaag, maar het is ondertussen een beste vriend. Zaagt dikke parketplanken, gietijzer, waterleidingen, schroeven, zegt u het maar.

Tip: loop voorafgaand aan het klussen het hele pand en terrein door, en sloop kleine beetjes weg. Gaat het makkelijk of moeilijk? Is er meer materiaal of apparatuur nodig? Zo kun je tijdig inkopen doen, beter inschatten hoeveel tijd een aparte klus kost, en wie je dit gaat laten oplossen.

Boer met Bouwlust

Frank had vooraf al groot materieel gehuurd bij Huur en Stuur, zo hebben we al twee weken een minigraver staan met sloophamer en twee maten lepels om te graven. Samen met een industriële dompelpomp, twee transportbanden om puin naar buiten te krijgen en een aanhangwagen die kan kiepen (naar achter en zijwaarts!) de fijne hulpjes om snel puin te kunnen ruimen. Vooraf hebben we locaties bepaald van schoon puin, bruikbare bouwmaterialen, brandhout, sloophout, schoon zand, ijzer, koperdraad en grof afval. Ideaal om zaken te kunnen recyclen op eigen erf, of effectief te kunnen afvoeren naar de stort.

Tip: goed materieel en werktuigen maken de klus makkelijker, oriënteer en investeer. Denk aan minigravers, transportbanden, pneumatische sloophamers en een reciprozaag. Het levert tijdswinst op en je sloopt niet tegelijkertijd je lijf.

Boer met Bouwlust

Tip: bedenk vooraf waar je al het sloopafval gaat laten op je erf. Sorteer zo veel mogelijk en maak ook onderscheid tussen bruikbare materialen en echt afval.

Boer met Bouwlust

Vele handen, zwaar werk

Er is de afgelopen drie weken elke dag keihard gewerkt, vaak met veel, heel veel lieve vrienden en familie die zijn komen helpen. Dankzij de vele handjes waren de grote sloopklussen enigszins te behapstukken. Er moest over de gehele boerderij zo’n 180 vierkante meter, deels zwaar bewapend blauw beton, uitgebikt. Met de hand kon dit op transportbandjes worden gelegd naar buiten, de aanhangwagen in. Treintjes van mensen hebben de stenen op de bandjes gedragen en bovenop de aanhanger stond continu iemand beton en stenen aan de kant te scheppen.

In de deel waren twee mestputten van de oude grup aanwezig, maar steeds met een laag water erin. We moesten eerst bepalen waar dat water vandaan kwam, waren de putten lek? Of stroomde het terug vanuit het grote mestreservoir buiten? Daarvoor zijn de roosters er eerst uit gehaald en vervolgens is de put schoongespoten met de hogedrukspuit. Om alle laatste restjes vuiligheid weg te spoelen is met een industriële dompelpomp de put vol water gespoten om alles te laten wegspoelen. Één kant van de deel was te ver weg, dus hiervoor heeft Frank een aquaduct geknutseld. Met de bloedhitte een prima stortdouche na hard werken. Nadat de put schoongespoeld was, het laatste schone water weer weggepompt en droog laten worden. Gelukkig waren de putten prima in orde en niet lek. Door de afvoergaten dicht te metselen voorkomen we terugstroom van water onder de toekomstige vloer. De opslagput buiten is wel lek, dat is een probleem voor later.

Daarnaast was de oorspronkelijke houten vloer met zijn draagbalken in alle draagmuren gemetseld. Dat betekende eerst langs de muren al de planken en balken los zagen (de recipro!), om later ook alle korte eindjes voorzichtig uit de muur te kunnen wrikken.

Eens de dekvloeren waren verwijderd kon ‘het peil’ worden bepaald. Op welke hoogte komt de toekomstige vloer in de boerderij te liggen? Tot waar moet het in elke ruimte worden afgegraven om 40cm isolatie en vloer te kunnen leggen? Na het meten met een vernuftig laserapparaat bleek dat het verloop in hoogte tussen de voor- en achtergevel zo’n 80 centimeter was. Één vlakke vloer in de gehele boerderij kon dus niet. Dat zou betekenen dat we aan de voorzijde onder de trapsfundering van de vloer zouden eindigen, of achterin met ons hoofd bijna het plafond zouden raken. Er is daarom gekozen voor 3 verschillende niveau’s in de boerderij, steeds gescheiden door twee kleine treetjes. Dat betekende wel dat in de deel zo’n 50cm diep de dikke, vette klei moest worden afgegraven. Heidens karwei, want op die kleilaag steunen ook de poertjes van de houten draagconstructie.

Tip: een kruislijnlaser helpt om in een ruimte overal exact horizontaal en verticaal peil te kunnen bepalen

Boer met Bouwlust

Met heel veel ingenieus stempelwerk en een lange adem is het gelukt de vloer vlak af te graven. De poertjes bleken met nogal zanderige, dus snel uit elkaar vallende, mortel gemetseld. Er bleef dus weinig van de poertjes over zoals op de foto te zien is. Binnenkort zullen ze worden verstevigd door de aannemer.

De makeover van de kelder

Met het bepalen van het peil in het voorhuis werd al snel duidelijk dat een deel van het kelderdak (wat hetzelfde is als een deel van de woonkamervloer), moest zakken. Als we er zomaar bovenop de vloer zouden isoleren, dan kan de oorspronkelijke voordeur daarna nooit meer open. Met veel precisie zaagwerk is de gehele strip keldervloer die moest zakken eraf gehaald, het onderliggende muurtje ver genoeg afgebroken, en de vloer weer teruggeplaatst.

De kelderdeur wordt uiteindelijk ook verplaatst, dus de huidige trapkast kon ook worden afgebroken. Hier had de vorige bewoner een voorzetwandje geplaatst, en daarop twee draagbalken laten steunen, omdat hij ze uit de muur had gezaagd. Ook die zijn dus gestempeld gekomen, het voorzetwandje moest toch echt verdwijnen.

Buitenboel

Hoewel binnen de grootste stappen zijn gemaakt, is ook in de tuin en op het erf hard gewerkt om het perceel leefbaarder te maken. Zo is er in de voortuin een hek geplaatst zodat de kleine jongens niet zomaar meer het water in kunnen vallen. Er blijkt bijna óveral puin in de grond te zitten, dus 10 paaltjes plaatsen heeft een lange dag zwoegen gekost, maar het was de moeite waard.

Vanwege datzelfde ellendige puin is ‘even’ een plantje in de grond zetten haast onmogelijk. Een deel van de grond hebben we daarom afgegraven en vervangen door klei uit de deel. Zo kan er in elk geval tegen de kale voorgevel van de grote ligboxenstal straks wat groeien en bloeien.

De voorgevel van het schuurtje waar onze tijdelijke woonkeuken zich bevindt is nogal oud en gammel, en de kozijnen waar grote staldeuren in hangen zijn totaal verrot. Omdat ze nu veel gebruikt worden en we proberen het enigszins veilig te houden op de bouwplaats, zijn de kozijnen vervangen en worden de deuren meteen flink opgeknapt en geschilderd. Het bleek een pittige klus, want de hele gevel is scheef. Bij het terugplaatsen van de deuren bleek dat er een flink stuk scheef geschaafd moest worden voor het weer paste. Perfect is het niet, wel functioneel en een stuk beter.

In één van de schuren is een stalen H-profiel vervangen. Omdat de tractor van de vorige bewoner er anders niet in paste, is de oude balk deels weggezaagd. Daardoor drukte het dak inmiddels de muren kapot, dus hoog tijd voor wat versteviging. Het metselwerk is daarna weer keurig aangeheeld.